Εκ της σήμανσης: Σε στενόμακρο χώρο του Σταθμού Μετρό "Ευαγγελισμός" διαστάσεων 60 χ 6 μέτρων, βόρεια του πάρκου Ριζάρη και στο πεζοδρόμιο της λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας, αποκαλύφθηκαν σε βάθος λιγότερο από 1 μ. λείψανα κατασκευών ποικίλων χρήσεων και διαφόρων εποχών που όλα συσχετίζονται με την ύπαρξη στην περιοχή βασικής οδικής αρτηρίας της αρχαίας πόλης των Αθηνών, η οποία πρέπει να είναι η οδός προς Μεσόγεια. Συγκεκριμένα βρέθηκαν τα ακόλουθα...

Πήλινος υδρευτικός αγωγός που διατηρήθηκε σε μήκος 62 μ. με κατεύθυνση Α-Δ. Αποτελείται από κυλινδρικά στελέχη που φέρουν οπές για την συντήρηση και τα οποία διατηρούν γραπτές ταινίες και σύμβολα-γράμματα της αλφαβήτου που συνοδεύονται από στιγμές-, τα οποία φαίνεται ότι έπαιξαν τον ρόλο οδηγών για την συναρμογή των στελεχών στην σωστή τους θέση.     Το τμήμα αυτό πρέπει να αποτελεί τη βασική αρτηρία ενός μεγάλου υδρευτικού έργου που άρχισε να κατασκευάζεται την εποχή των Πεισιστρατιδών στην Αθήνα (527-510 π.Χ.) και είχε ως αφετηρία τις πλούσιες πηγές του Ιλισού στον Υμηττό. Το σύστημα αυτό φτάνοντας λίγο πιο έξω από την πόλη διακλαδιζόταν προς διάφορες κατευθύνσεις για να τροφοδοτήσει κρήνες και δεξαμενές. Βασικό στοιχείο για την χρονολόγηση αυτού του τμήματος του αγωγού είναι ο τύπος των γραμμάτων που τον χρονολογούν στα τέλη του 6ου αι. π.Χ..

Μεγάλος ταφικός περίβολος με κατεύθυνση Α-Δ μαζί με ταφικά ορθογώνια βάθρα που χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ. και ο οποίος τοποθετείται νότια της αρχαίας οδού που εκκινούσε από τις Πύλες Διοχάρους της Θεμιστόκλειας οχύρωσης και οδηγούσε προς τους εύφορους δήμους των Μεσογείων. Ύστερα οπό την καταστροφή του περιβόλου, οι χώροι του χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση κεραμικού εργαστηρίου. Έτσι δυο ορθογώνιοι κεραμικοί κλίβανοι διαμορφώνονται στο ανατολικό τμήμα του ταφικού περιβόλου. Δυτικά του περιβόλου αποκαλύφθηκε ένας κυκλικός κλίβανος με εσωτερική διάμετρο 2,70 μ. και σωζόμενο ύψος 2,20 μ.. Η αρχή της λειτουργίας των δύο ορθογωνίων κλιβάνων τοποθετείται γύρω στα μέσα του 2ου αιώνος π.Χ., ενώ ο κυκλικός πρέπει να λειτούργησε γύρω στον 1ο π.Χ. με 1ο μ.Χ. αιώνα.

Από τις απορρίψεις των κλιβάνων και κυρίως από τους χώρους των δύο ορθογωνίων που ήταν γεμάτοι κατακόκκινο πηλό και έντονο στρώμα στάχτης περισυνελέγη μεγάλος αριθμός πήλινων στηριγμάτων για την όπτηση αγγείων καθώς και τμήματα από τις εσχάρες των κλιβάνων! Στις εγκαταστάσεις του εργαστηρίου πρέπει να ανήκει ένα πηγάδι με κτιστά τοιχώματα και ένας αγωγός που το όρυγμα του καλυπτόταν με ημικυκλικές κεραμίδες, συνδεόμενες μεταξύ τους με κονίαμα. Η κατεύθυνση του αγωγού από τα ΒΑ-ΝΔ υποδηλώνει ότι έφερνε νερό από τον Λυκαβηττό για τις ανάγκες του εργαστηρίου.

Το ανατολικό τμήμα της ανασκαφής κατελάμβανε νεκροταφείο που συνέχιζε προς τα ανατολικά και κάτω από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας αποκαλύφθηκαν συνολικά 35 ταφές. Οι 23 από τους τάφους ήταν απλοί κεραμοσκεπείς και οι περισσότεροι ήταν ακτέριστοι. Οι υπόλοιποι ήταν μαρμάρινες σαρκοφάγοι, σαρκοφάγοι από κογχυλιάτη και κιβωτιόσχημοι. Βρέθηκαν επίσης μία μαρμάρινη κάλπη, μία δεύτερη με κτιστά τοιχώματα καθώς και ένας εγχυτρισμός. Από τα κτερίσματα που βρέθηκαν μέσα στους τάφους και τα οποία ήταν κυρίως πήλινα και γυάλινα μυροδοχεία, οι ταφές χρονολογούνται από τα μέσα του 2ου αιώνος π.Χ. έως τον 2ο αιώνα μ.Χ.. Από τους τάφους σημαντικός για τα ευρήματά του ήταν μία απλή μαρμάρινη σαρκοφάγος. Στο εσωτερικό της οποίας βρέθηκε σκελετός κτερισμένος με μεγάλο αριθμό από τρίλοβα φύλλα χρυσού, μαζί με δύο χρυσά δακτυλίδια διάλιθα, ενώ στα πόδια υπήρχαν γυάλινα μυροδοχεία του 1ου-2ου αιώνα μ.Χ..

Η αποκάλυψη αυτών των αρχαίων στον Σταθμό ΜΕΤΡΟ "Ευαγγελισμός" ήταν ιδιαίτερα σημαντική γιατί μας έδωσε νέα στοιχεία για την ανατολική περιοχή της πόλεως των Αθηνών. Ύστερα μάλιστα από την αποκάλυψη της Παλαίστρας του Γυμνασίου του Λυκείου στο οικόπεδο της οδού Ρηγίλλης που αποσαφηνίστηκαν για πρώτη φορά τα ανατολικά όρια της εκτεταμένης περιοχής που ήταν το Λύκειο στην αρχαιότητα, τα οποία καθορίζονταν από το ίδιο το περίφημο Γυμνάσιο, είναι φανερό ότι οι αρχαιότητες που βρέθηκαν στον σταθμό τοποθετούνται πλέον έξω από την περιοχή του Λυκείου.

Θέση: Το μικρό αυτό μουσείο βρίσκεται στο επίπεδο -1 του σταθμού ΜΕΤΡΟ Ευαγγελισμός, έξω από τα εκδοτήρια εισιτηρίων, προς την πλευρά που οδηγεί από και προς την λεωφόρο βασιλίσσης Σοφίας, στο ρεύμα προς πλατεία Συντάγματος! Στον χώρο εκτίθενται αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν κατά την κατασκευή του σταθμού και πιο συγκεκριμένα ευρήματα από αρχαίο νεκροταφείο της περιοχής, καθώς και από κλιβάνους που βρέθηκαν στον ίδιο χώρο, ενώ παράλληλα είναι ορατό προς τους επισκέπτες και τμήμα του Πεισιστράτειου Υδραγωγείου!

Περιοχή: Σταθμός ΜΕΤΡΟ Ευαγγελισμός, Αθήνα / Ελλάδα.
Λέξεις κλειδιά: Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, Λύκειον, Αριστοτέλης, πλατεία Συντάγματος, Βασίλισσα Σοφία.
Πρόσθετα στοιχεία: Η έκθεση λειτουργεί μέσα στον σταθμό του ΜΕΤΡΟ Ευαγγελισμός, οπότε και η πρόσβαση πραγματοποιείται κατά τις ώρες λειτουργίας του. Η είσοδος είναι ελεύθερη προφανώς!